Door COVID-19 heeft afstandsleren een enorme vlucht genomen. Voor het eerst zijn ervaringen met digitale open source leermiddelen in het voortgezet onderwijs in meerdere Europese landen onderzocht en vergeleken. Uit dit onderzoek kan onder meer worden geconcludeerd dat Europese landen meer gebruik kunnen maken van elkaars leermaterialen.

Voor het “Report of the International Survey on the use of Open Educational Resources and Digital Platforms in 12 European Countries” (publicatie december 2021) is onderzoek gedaan in de volgende landen: België, Denemarken, Estland, Finland, Griekenland, Ierland, Italië, Litouwen, Nederland, Noorwegen, Zweden en Zwitserland. Het blijkt dat in alle landen gebruik wordt gemaakt van één of meerdere digitale leermiddelenplatforms. Meestal zijn deze platforms in handen van publieke organisaties die onder de diverse Ministeries van Onderwijs vallen. Qua bezoekersaantallen staat Noorwegen bovenaan met tachtig à honderdduizend bezoekers per dag, Nederland is een goede tweede. De open source leermiddelen worden in alle onderzochte landen gefinancierd door de overheid, in België aangevuld met advertentie-inkomsten en in Estland, Griekenland en Litouwen met EU-gelden. De leermaterialen worden in alle landen ontwikkeld door docenten met financiële vergoedingen als meest gebruikte stimulans.

Samenwerken met andere landen

Ondanks dat open digitaal leermateriaal voor iedereen toegankelijk is, wordt er nauwelijks gebruik gemaakt van hetgeen in het buitenland ontwikkeld is, ofschoon men wel aangeeft hier open voor te staan. Als individuele landen gebruik zouden maken van (al dan niet vertaald) leermateriaal uit het buitenland, zou de collectie digitale leermiddelen waar hun scholieren gebruik van kunnen maken aanzienlijk uitgebreid worden. Open leermiddelen die we in Nederland delen vind je bijvoorbeeld in Wikiwijs en in de Stercollecties.

Groeifonds Open Leermateriaal

Dit inventariserend onderzoek geeft zowel het nut als de noodzaak aan naar verdieping in dit onderwerp. Er kan veel geleerd worden van de diverse constructies en condities in het buitenland om open leermateriaal te ontwikkelen en te delen. Ook de veelsoortige wijzen waarop kwaliteitszorg op deze leermiddelen georganiseerd wordt is interessant voor de verdere adoptie van digitaal onderwijsmateriaal in binnen- en buitenschoolse leersituaties in en rond het funderend onderwijs in Nederland. De ervaringen uit ons omringende landen kunnen uiterst leerzaam zijn voor de Nederlandse context, zeker nu de overheid op het punt staat hierin te investeren vanuit de Groeifondsaanvraag “Impuls Open Leermateriaal”. De Open Leermiddelen Alliantie streeft ernaar vervolgonderzoek naar dit onderwerp te organiseren. De Groeifondsaanvraag Impuls Open Leermateriaal kan daar mogelijkheden voor bieden.

Klik op de DOWNLOAD knop om het hele survey te bekijken.